Gàidhlig na h-Albainn

Téarmaí Ríomhaireachta

Léim síos don rannóg:

Is é seo cnuasach de théarmaí ríomhaireachta a fuair mé ó áiteanna éagsúla - ó GhAELIC-L don chuid is mó. Buíochas do Mharion Gunn, Chiarán Ó Duibhín, Phanu Höglund, Dennis King agus an-chuid daoine eile.

Rinne mé iarracht na téarmaí a chur i rannóga de réir ábhair, ach i ndáiríre níl eagar ro-mhaith ar an liosta, agus tá bruscar ann i gcuideacht téarmaí maithe.

Tá stóras de théarmaí ríomhaireachta ag Muintearas, ag Fiontar, ag Acmhainn, ag Ciarán Ó Duibhín agus ag Microsoft fosta
banca téarmaíochta ag an togra DART (brabhsálaí Opera i nGaeilge).
Scríobh Panu Höglund scéilín beag, An Gael ag Ríomhaireacht

Caoimhín Ó Donnaíle

Rìomhaire
ríomhaire                             computer
mór-ríomhaire                         mainframe
micriríomhaire                        microcomputer
ríomhaire glúine                      laptop computer
ríomhaire boise                       palmtop computer
ríomhaire boird                       desktop computer
áireamhán                             calculator

óstríomhaire                          host computer
inneall geata                         gateway

dáileoir comhad                       fileserver
freastalaí                            server
friothálaí                            server

ríomharlann                           computer lab
ríomharlann                           computer suite
foireann ríomhairí                    suite of computers

Trealamh
trealamh                              hardware
innealra                              hardware
scáileán                              screen
cuimhne                               memory
cuimhne randamrochtana                random access memory (RAM)
cuimhne físe                          video memory
láraonad próiseála                    central processing unit
trasraitheoir                         transistor
tiomántán                             drive
diosc-thiomáint                       disc drive
lasc-cheap                            switch/PAD
aonad amharcthaispeána                visual display unit
cárta glóir                           soundcard
cárta fuaime                          soundcard
cárta físe                            graphics card
crua-earraí luasghéarú físe           video graphics accelerator
dlúthdhiosca                          compact disk
dlúthchéirnín                         compact disk
céirnín dlúth (CD)                    compact disk (CD)
físcheamara                           video camera

teileafón macasamhlach                fax
gléas freagrartha                     answerphone
freagróir                             answerphone
coisí-cloisí                          walkie-talkie
fón póca                              mobile phone
tuarthéacs                            predictive text
físchomhdháil                         video-conferencing

airde (fuaime)                        volume (of sound)
toilleadh                             capacity (of disk, etc.)

Oideas
oideas                                program
oideasra                              software
ríomhoideas                           computer program
fo-oideas                             procedure (programing)
cumadóir ríomhoideas                  computer programmer
dearthóir ríomhoideas                 computer programmer
ríomhchláraitheoir                    computer programmer
gar-oideas                            utility (program)
feidhm-oideas                         application (program)
ríomhchlár                            program
saor ríomhchlár                       computer programmer
feidhmchlár                           application (program)
feidhmchlár                           utility
uirlisí                               tools
feidhmeanna                           utilities
breiseán                              add-on
córas oibriúcháin                     operating system
timpeallacht forbartha                development environment
cód poiblí                            open-source
saorchóid                             open-source

snaidhm                               loop
ceangladh snaidhm ann                 ... got into a loop
lúb gan foirceann                     infinite loop
lúb shíoraí                           infinite loop
ag cur thar maoil                     overflowing
cláreagraithe córais                  systems programmers
ionchur                               input
scagaire                              filter
saoróg                                wildcard
slonn ionadaíochta                    wildcard pattern
slonn ionadaíochta                    regular expression
cruach                                stack (protocol)
scairt                                call (programing)
breisigh                              increment
bunchód                               source code
cód foinseach                         source code
cruachódaithe                         hard coded
tacar                                 collection, set
tiomsaitheoir                         compiler
tiomsú                                compile
snámhphointe                          floating point
luach                                 value
athróg                                variable
athróg timpeallachta                  environment variable
heicsideachúil                        hexidecimal
deachúil                              decimal
ríomhchleas                           hack
ríomhéigse                            hackers

beta-thástáil                         beta-testing
fabht                                 bug
leagan                                version
iompar trasna                         port (verb)
suiteáil                              install
cuir i bhfearas                       install
cuir a ghabháil                       install

earra bog                             software
bogearraí                             software
bogearra                              software
saorearra                             freeware
scairearra                            shareware
earra páirte                          shareware
bog-uirlisí                           software tools
bogearraí-le-roinnt                   shareware


Comhad
comhad                                file
comhadlann                            folder
fillteán                              folder
comhadlann chinn                      root folder
comhadlann                            directory
eolaí comhadlainne                    directory listing
comhaid a phóirseáil                  to browse files
leagan                                version
leagan amach                          format
comhdhlúite                           compressed
díchomhdhlúite                        uncompressed
uath-bhainteoir                       self-extracting
cnuaschomhad zip/tar                  zip/tar file

plódú comhaid                         file stuffing
toirt 48K                             filesize 48K
téacschomhad                          text file
inchomhad                             input file
aschomhad                             output file
iarchomhad                            log file

cúltaca                               backup

Eolas ríomhaireachta
eolas ríomhaireachta                  computing science
eolas ríomhaire                       computer science
ríomheolas                            computing science
ríomhbhunaithe                        computerised
teicneolaíocht faisnéise              information technology

aithris                               emulation
modh aithrise                         emulation mode
samhail-IBM                           IBM-compatible
mhionríomhairí comhoiriúnacha IBM     IBM compatible microcomputers
am-beo                                real-time
córas beo-ama                         real-time system
cleasaíocht ar an chóras              modifications to the system

idirnaisiúntú                         internationalize
idirnaisiúntúchán                     internationalization
inaistrithe                           internationalized
Lucht na gCaighdeán Idirnáisiúnta     ISO
caighdeán códála                      encoding standard

bunachar sonraí                       database
banca sonraí                          database
bunachar sonraí gaolmharach           relational database
scarbhileog                           spreadsheet
próiseálaí focal                      word processor
córas eolais gheografaíochta          geographical information system (GIS)
eagarthóir téacs                      text editor
eagarthóir grafach                    graphics editor

rúnscríobh                            cryptography
cúrsaí slándála                       security

Próiseáil téacs
próiseálaí focal                      word processor
litreoir                              spell-checker
clár seiceála litriúcháin             spell-checker
dearfóir litrithe                     spell-checker
dearfóir litriúcháin                  spell-checker
gramadóir                             grammar checker
stórchiste d'fhocail chomhchiallacha  thesaurus
bunachar de théacsanna                corpus

clódóir                               printer
cló                                   typeface (m.e. Times Roman)
clófhoireann                          font (m.e. Times Roman bold)
cló trom                              bold print
cló iodálach                          italics
cló il-leathan                        proportional font
cló comh-leathan                      monospaced font

Bunachar sonraí
bunachar sonraí                       database
banca sonraí                          database
taifead                               record
réimse                                field
taifead il-fhada                      variable-length record
taifead comh-fhada                    fixed-length record
treoirfhocal                          keyword
sgagaire                              filter
feighlí feasa                         database manager
gocamán na ngiotán                    database manager 

Líonra
líonra                                network
gréasán                               network
líontán                               network
Idirlíon                              Internet
inlíon                                intranet
ollbhealach eolais                    information superhighway
líonra ceantair logánta               local area network
cumarsáid leathanbhanda               broadband communications
eolaire LDAP                          LDAP directory
giolcaireacht                         twittering
giolc                                 tweet
athghiolc                             retweet

cónasc diailithe                      dial-up connection :-)
ar líne                               online
as líne                               offline
ceangailte                            online
teiliteach                            telecottage

Córas Ainm Fearannais                 Domain Name System

síos-luchtú                           download
tarraing chugat                       download
tarraing anuas                        download
bailliú                               download
aistriú                               transfer (file)

An Gréasán Domhanda
an Gréasán                            World Wide Web
an Gréasán Domhanda                   World Wide Web
Gréasán na Cruinne Móire              World Wide Web
an Damháin Domhanda                   World Wide Web
hipertéacs                            hypertext
teanga marcála hipertéacs             hypertext markup language
suíomh                                website
líonláithreán                         website
láithreán gréasáin                    website
suíomh tairseach                      portal
dearadh líonláithreán                 web design
dearthóir láithreán gréasáin          website designer
conrathóir deartha ghréasáin          web-design contractor
blag                                  blog
dialann gréasáin                      blog
log lín                               blog
bloglaigh na hÉireann                 Irish blog authors
blagmhír                              blog entry
freastálaí                            server
seachfreastálaí                       proxy server

leathanach lín                        web page
ceannleathanach                       homepage
príomhleathanach                      homepage
bunleathanach                         homepage
leathanach baile                      homepage
clár cinn                             homepage
clár cinn                             main menu
leathanach nascanna                   links page
leabhar cuairte                       guestbook
leabhar cuairte                       visitors' book
preabfhógra                           pop-up

ríomhchlár scríofa HTML               HTML authoring tool
dearadh                               design
athraigh                              edit
deasaigh                              edit

nathóg                                tag
lipéad                                tag
ceann                                 head
cabhail                               body
bunfhocail                            keywords
cúlra                                 background
ciubhais                              margin
teideal                               title
ceannteideal                          heading
ceannteideal tánaisteach              secondary heading
liosta de réir ord                    ordered list
liosta gan ord                        unordered list
mír den liosta                        list element

nasc                                  link
ceangal                               link
lúibín                                link
fráma                                 frame
sprioc-fhráma                         target frame
treoirfhocal                          keyword
bocsa cuardaigh                       search box
íomhá                                 image
anamúlach                             animated
beo-shruth                            live stream
beo-shrutha                           streaming
íoschóipeáil                          downloading
sruth RSS                             RSS feed

léitheoir gréasáin                    web browser
siúladóir Idirlín                     web browser
líonléitheoir                         web browser
líonfhéachadóir                       web browser
líonsiúltóir                          web browser
sracléitheoir                         browser
dearcóir                              browser
útamáladóir                           browser
breiseán                              plug-in

nascleanúint                          navigation
scimeáil an idirlín                   websurfing
fánaíocht ar an idirlíon              websurfing
póirseáil ar an idirlíon              websurfing
gléas cuardaithe                      search engine
inneall cuardigh                      search engine

ríomhthráchtáil                       e-commerce
ríomhbhothar                          information highway
ríomhghnólucht                        e-business
ríomhghnólucht                        dot-com
bréagbhrandáil			      phishing
fioscaireacht                         phishing

an néaltchóras                        the Cloud

Ríomhphost
ríomhphost                            electronic mail
post leictronach                      electronic mail
postas                                mail
ríomhsheoladh                         e-mail address
teachtaireacht                        message
teachtaireacht dì-ainm                anonymous message
litir shean-nós                       snail-mail
postóir                               mailer
seolaí                                sender
ríomhsheolta                          electronically distributed
iatán                                 attachment
mana clabhsúir                        signature
comhad sínithe                        signature file
comhad síniúcháin                     signature file
return receipt                        admháil léite
cacphost                              spam
dramhaíl                              spam
spamadóir                             spammer
sgagaire                              filter
guthphost                             voicemail
glórphost                             voicemail
fillteán riomhphoist                  e-mail folder

Liosta ríomhphoist
liosta ríomhphoist                    e-mail list
liosta seachadta                      distribution list
síntiúsóir                            subscriber
(comh)úinéar an liosta                listowner
fóram le ceannasaí                    moderated forum
éalú as                               unsubscribe
díolaim                               digest
Ceisteanna Minic a Thig (CMT)         Frequently Asked Questions (FAQ)
Ceisteanna Coiteanta                  Frequently Asked Questions (FAQ)
béasa ghréasáin                       netiquette
líonmhúineamh                         netiquette
tine faoi thóin                       flame
splanc-chath                          flame war
cogadh dearg                          flame war
bladhmadh ar duine                    to flame someone
téama                                 thread
téad                                  thread
snáithe                               thread
díleanúint                            unfollowing

Idir-Ghréasán Cainte                  Internet Relay Chat (IRC)
comhrá gréasáin                       Internet Relay Chat (IRC)
scáileán fáisnéise                    bulletin board
clár fógraí                           bulletin board
clár plé                              discussion board
pléigh                                comment (vb.)
trachtaigh                            comment (vb.)
tagair                                quote (vb.)
aithris                               quote (n.)
athfhriotal                           quote (n.)

cúlbhreathnadóir                      lurker
cúlchoimhéadaí                        lurker
gliúcaí                               lurker
caochóg na cóisire                    lurker
féachadóir                            lurker
blabhán                               lurker
breathnóir                            lurker

Bith air aithris
bith air aithris                      virtual reality
breacréaltacht                        virtual reality
samhailréaltacht                      virtual reality
neasréaltacht                         virtual reality
virtual ...                           ríomh-...

ilmheánach                            multimedia
uirlisí údarála ilmheán               multimedia authoring tools
anamúlach                             animated

Méarchlár agus luchóg
méarchlár                             keyboard
cnaipe                                key
cnaipí                                keys
cnaipe dealaigh                       delete key
cúlú                                  backspace? erase?
gním                                  I create (a character from keyboard)
luigh ar an cnaipe                    press the button
Luigh Anseo                           Press Here, Go
buille                                keystroke (m.sh. Alt+e)
modh buailte                          keying method (for accented chars.)

carachtar                             character
carachtair aiceanta                   accented characters
sainigh neamhscriosach cúlspás        non-deleting backspace characters
spás                                  space
non-joiner (Unicode)                  frith-cheanglóir

luchóg                                mouse
cuil                                  cursor  (The Little Pets of Saint Mochua)
brúigh anseo                          click here
roghnaigh                             click on
coisíocht na luiche                   rate of mouse tracking

Comhéadán
comhéadan                             interface
focal faire                           password
socrú                                 setup
socruithe caighdeánacha               standard settings
socruithe saincheaptha                user-selected settings
réamhshocrú                           default setup
réamhshocraithe                       default
sainchóirithe                         customised
luach sainchóirithe                   user-selected value
luach éagmaise                        default value
luach loicthe                         default value
córas taifeadtha                      logging system
roghchlár                             menu
ceallaigh                             undo
díothaigh                             delete
ruaig                                 delete
díbir                                 remove
bun-fhuinneog                         root window
cascade (windows)                     staighre
feistiú                               installation
suiteáil                              installation
úsáideoir                             user
so-úsáidte                            user-friendly
dearg newbie                          complete beginner
ríomhchuidithe                        computer assisted
feidhmíonn                            operates
idirghníomhach                        interactive
modh idirghníomhaíochta               interactive mode
ríomhaireacht pháirteach              interactive computing
icon                                  deilbhín
text-to-speech                        téacs-go-hurlabhra

insealbhóir                           installer
roghnóir                              chooser (on Mac)
leabhar gearrthán                     scrapbook

deisitheoireacht                      editing
líníocht                              drawing
péinteáil                             painting

tuiscint ... acu                      ...-aware
tuiscint ... acu                      ...-capable
ar chomhchéim le ...                  ...-equivalent

nuair a thagann an PC chuige féin     when the PC boots up
cuireann tú an ríomhaire ar siúl      you start up the computer
tógann an clár an stiúr               the program takes control
seol do chuid eolais                  send your information
déanann sé rud aisiúl                 it does something useful
as feidhm                             out of service
ar báiní                              haywire
ar míghléas                           down
ar lár                                down
in easnamh                            down
a luas a ghéarú                       to increase its speed
tugann sé rochtain                    it gives access
tuairt a dhéanamh                     crash
athshocrú                             reset
athdhuiseacht                         reboot
athbhútáil                            reboot

Tá an ríomhaire suas/síos (?)         The computer is up/down
Tá an ríomhaire thuas/thíos           The computer is upstairs/downstairs

Tá an ríomhaire as feidhm             The computer is down / out of operation
Tá an ríomhaire stoptha               The computer is down / has stopped
Tá an ríomhaire tar éis cliseadh      The computer is down / has crashed
Tá ainghléas ar an ríomhaire          The computer is down / is not working
Tá teip ar an ríomhaire               The computer is down / has broken down
Tá teipthe ar an ríomhaire            The computer is down / has broken down
Tá an ríomhaire as ord                The computer is down / is out of order

Tá an ríomhaire ag feidhmiú           The computer is up / is operational
Tá an ríomhaire ag oibriú             The computer is up / is working
Tá an ríomhaire ag dul                The computer is up / is going
Tá an ríomhaire deisithe              The computer is up / has been repaired


2014-11-18 CPD - Scríobh chugam má tá barúil agat fá na téarmaí atá sa leathanach seo