BOITEAGAN

Cha b'àbhaist dha na boiteagan a bhith cudromach san Eilean. Ach le barrachd is barrachd chaorach gan cumail air pàircean feurach (far a bheil na boiteagan beò), an àite talamh-monaidh (far nach urrainn dha na boiteagan a bhith beò - ann am fraoch is mòine co-dhiù) tha na galaran seo a' fàs nas cumanta.

Boiteagan dhen ghnè Haemonchus
contortus ann an stamag chaorach (dèan gliog).
(NB: chan eil H. contortus cumanta san Eilean ach nach e a tha na dheagh dhealbh!)

Tha an t-uabhas de bhoiteagan a' tighinn beo ann an stamagan agus mionach an dà chuid cruidh agus chaorach. Is iomadh gnè dhiubh a tha air uachdar na talmhainn. (Mar as tric cha bhi boiteagan-cruidh a' toirt buaidh air boiteagan-chaorach, agus tha a chaochladh fìor cuideachd). 'S iad caoraich as motha a bhios a' fulang le boiteagan.
Mar as tric tha na h-inbhich a' tighinn beò air lìnigeadh rian-cnàmhaidh a' bheathaich. Tha na h-uighean acasan a' doirteadh a-mach sa bhuachar, an uair sin tha na larbhaidh a' gur agus a' tighinn a-mach air na cluaintean feurach. Mar as fhaide 's a thèid a' bhliadhna air adhart, 's ann as motha a tha an truailleadh a' togail air an ionaltradh, agus na beathaichean gan slugadh a-rithist nuair a chriomas iad am feur. San dòigh sin, dh'fhaodadh na mìltean thar mìltean dhe na h-inbhich a bhith a' togail suas am broinn nam beathaichean.

Sa chumantas 's iad na larbhaidh a motha a nì cron, 's iad a' sìor ghluasad a-steach do, agus a-mach às, lìnigeadh balla an rian-cnàmhaidh.

'S iad beathaichean òga air a bheil na boiteagan a' bualadh gu trom, agus is iad a bhios a' bàsachadh gu math tric air sgàth droch spùt is tiormachadh-cuirp. Chan eil caoraich a tha còrr is bliadhna a dh'aois a' sealltainn chomharraidhean follaiseach idir - ach tha iad gan iomchar agus gan aiseag dhan ath ghinealach. Agus bidh buaidh nas do-fhaicsinnich air na h-inbhich cuideachd - call òrdain, call bainne, tilgeil, droch rùsg agus a leithid.

'S e galar a tha seo a tha a' buntainn ris an treud gu lèir - no (dòigh eile ri thuigsinn) ris an fheurach far a bheil iad ag ionaltradh. Ma 's e 's gu bheil comharraidhean air aon uan, tha seo a' ciallachadh gu bheil am milleadh a' tòiseachadh ann am mòran eile cuideachd - feumar leigheas a thoirt dhan treud air fad. Ach bhiodh e air a bhith nas fheàrr nan tugadh cungaidh-bhacaidh dhaibh sa chiad àite.

Cearcall-beatha agus modh-sìolachaidh ...

Tha na h-inbhich a' tighinn beò ann an rian-cnàmhaidh bheathaichean, agus cuiridh iad an t-uabhas de dh'uighean, gu h-àraidh tràth as t-earrach - mu àm breith nan uan. Thig na h-uighean asta sa bhuachar. Guiridh larbhaidh sna h-uighean taobh a-staigh a' bhuachair; tha dà ìre ann gus an nochd larbhaidh gabhaltach na treasa ìre air an fheurach. Cho fad 's a tha an talamh gu ìre mhath fliuch, tha iad comasach air snàmh suas gu bileagan feòir, far a bheil iad a' tighinn beò ann am boinneagan dealta (faic an dealbh os ìosal). Tha an ìre seo dhem beatha, ma tha, gu math an crochadh air an t-sìde. Cuiridh turadh às dhaibh - ach chan eil seo cumanta as t-earrach san Eilean!

Larbhaidh a' tighinn beò ann am boinne dhealta air bileag
fheòir. Dèan gliog agus chì thu na larbhaidh beaga biodach.

Tha co-chairdeas eadar an astar air am bi na larbhaidh a' fàs, agus dè cho math 's a tha an t-sìde. Thàinig seo gu bith gus am biodh an àireamh as motha de larbhaidh gabhaltach air an fheurach dìreach aig an àm 's a tha na h-uain a' tòiseachadh a dh'ionaltradh. Ithidh na h-uain na larbhaidh cuide ris an fheur, thèid na larbhae a-steach do lìnig an stamaig no a' mhionaich aca agus thig tòrr milleadh gu math luath.

boiteagan air taobh a-steach mionach uain
Tha iad air lìnigeadh a' mhionaich a sgrios. Bheir sin droch spùt air a' bheathach.

Tha iad a' fantainn beò tron gheamhradh ann an dà dhòigh:

1. Larbhaidh aig ìre 3 am broinn balla rian-cnàmhaidh a' bheathaich, a tha air sguir a dh'fhàs airson greis (is iadsan a dh'ath-bheòthachas aig àm breith nan uan - nuair a thuiteas dìon a' chaorach gu nàdarrach - agus a thòisicheas air uighean a chur); agus:
2) Uighean a chaidh a chur gu ruige deireadh an t-samhraidh agus a dh'fhuirich beò san fheurach, gun a bhith a' fàs.

COMHARRAIDHEAN ...'S e spùt agus call òrdain a tha na biastan seo ag adhbharachadh. Fìor droch spùt uaireannan, a dh'fhaodadh beathach òg a mharbhadh.

An leigheas air an son ...

A-rithist, "is fheàrr cungaidh-bhacaidh na leigheas". Nuair a thig na comharraidhean air àireamh beag no mòr a-mach às an treud, feumar leigheas a thoirt dhan treud gu lèir. Nuair a tha na comharraidhean air nochdadh, dh'fhaodadh e a bhith doirbh an fheadhainn sin a thoirt am feabhas a chionn 's gu bheil am milleadh dèante mar-tha san rian-cnàmhaidh aca, agus cha slànaich e gu math gu sìorraidh bràth.

Is iomadh cuingidh-leighis durrag-mharbhach, no anthelmintic, a tha ri fhaighinn air a shon. 'S e am bheat as fheàrr a bheir comhairle dhut man deidhinn.

Cungaidh-bacaidh airson boiteagan ...

San Eilean Sgitheanach, gu math tric chan eil croitearan no tuathanaich a' dòsadh an cuid chaorach gu cunbhalach an aghaidh bhoiteagan air sgàth 's gu bheil deagh fhios aca nach eil iad cho buailteach boiteagan a thogail air talamh monaidh (tha tòrr a' bharrachd eagail air muinntir an Eilein ron ghlupad). Ach fiù 's air talamh monaidh, tha 'àiteachan gorma' feurach a b'urrainn a bhith air an truailleadh. Cuideachd, ma tha na dianagan no an fheadhainn a tha a' giulan leth-uain, mar eisempleir, air an cumail anns na pàircean ro àm breith gus piseach a thoirt air an òrdan, tha iad buailteach boiteagan a thogail. (Bhiodh e glè mhath nan cumadh an fheadhainn seo air pàircean air nach robh caoraich gan cumail airson còrr is bliadhna - no 'feurach glan' mar a chanas iad, a chionn 's nach biodh larbhaidh gabhaltach ann. Ach cha ghabh seo a dhèanamh san Eilean air sgàth gainnead àiteachan feuraich).

Bu choir a h-uile chaorach, eadar 's gu bheil iad a-muigh air a' mhonadh no a-staigh sna pàircean, a dhòsadh an aghaidh bhoiteagan mu 6-8 seachdain ro àm breith. Feumar dèanamh cinnteach gu bheil an dòs seo eifeachdach an aghaigh nan inbheach agus nan larbhaidh (larbhaidh a' gheamhraidh a th' air sguir a dh'fhàs nan cois). Cuiridh seo às dhan srùth uighean aig àm breith, agus air an dòigh sin bidh na h-uain air an dìon gu ìre mhath. Faodar dòs an aghaidh a' ghlupaid a thoirt dhaibh aig an aon àm. Nuair a thèid iad dhan mhonadh às dèidh breith, togaidh iad tomhas de bhoiteagan an sin agus feumar an dòsadh a-rithist aig an ath thrusadh ('s e "an comharrachadh" (àm-spothaidh) a tha seo, mar as àbhaist).

Bu choir dòs a thoirt dhaibh a-rithist mus tèid iad dha na reitheachan.

Ma 's e 's gun deach na h-othaisgean a gheamhrachadh air taobh sear Siorrachd Rois (cleachdadh a tha cumanta san Eilean), feumar dòs a thoirt dhaibh nuair a thilleas iad mus tèid iad a-mach air an ionaltradh no air a' mhonadh.

Dòsadh chaorach le gunna-dòsaidh.
Feumar a bhith faiceallach gun a bhith a' milleadh
nam fiacal - agus gun sluigear an dòs!