The changes of the feminine nouns of this group are similar to those of the feminine nouns of the last section. As the masculine nouns, however, are different it is advisable, perhaps, to treat the C and G nouns in a separate section.
Two groups: (A) Masculines; (B) Feminines
Article: an in singular; na in plural
còta | a coat | an còta | na còtaichean |
cridhe | a heart | an cridhe | na cridheachan |
crann | a mast a plough | an crann | na croinn |
cuman | a milking pail | an cumann | na cumain |
gàradh | a garden | an gàradh | na gàraidhean |
gleann | a glen | an gleann | na glinn |
gunna | a gun | an gunna | na gunnachan |
Article: a' in singular; na in plural
cathair | a chair | a' chathair | na cathraichean |
cuirm | a feast | a' chuirm | na cuirmean |
cuileag | a fly | a' chuileag | na cuileagan |
craobh | a tree | a' chraobh | na craobhan |
gruaidh | a cheek | a' ghruaidh | na gruaidhean |
gloinne | a glass | a' ghloinne | na gloinneachan |
gealach | a moon | a' ghealach | na gealaich |
glas | a lock | a' ghlas | na glasan |
In both groups, nominative and accusative, with or without the article are alike. E.g.:
Tha craobh anns a' ghàradh - A tree is in the garden.
Fhuair an gille craobh anns a' ghàradh - The lad found a tree in the garden.
Tha a' chuileag air a' ghloinne - The fly is on the glass.
Mharbh e a' chuileag - He killed the fly.
In Group A, if the noun is preceded by the indefinite article in English, the dative case is like the nominative and accusative. E.g.:
on a coat - air còta
in a garden - ann an gàradh
with a gun - le gunna
But if the noun is preceded by the definite article in English, we have a different form in the dative case. E.g.:
on the coat - air a' chòta
in the garden - anns a' ghàradh
with the gun - leis a' ghunna
These latter examples are similar to the forms in Group B in the nominative case, and generally in the dative case, after the definite article. E.g.:
in the chair - anns a' chathair
on the cheek - air a' ghruaidh
at the feast - aig a' chuirm
In Group B, if the noun is preceded by the indefinite article in English, we have in the dative case a form similar to the simple nominative case without the article. E.g.:
in a chair - ann an cathair
on a cheek - air gruaidh
at a feast - aig cuirm
But:
on a tree - air craoibh (not *air craobh)
with astone - le cloich (not *le clach)
The changes here are due to the "declension" to which these words, craobh and clach, belong.
Group A. - Nouns | |
càise, cheese | claidheamh, a sword |
cìobair, a shepherd | gaisgeach, a hero |
càrn, a cairn | guth, a voice |
cogadh, a war | geata, a gate |
gille, a lad | greasaiche, a shoemaker |
Group B. - Nouns | |
caora, a sheep | clach, a stone |
caileag, a little girl | geug, a branch |
cearc, a hen | geòla, a boat |
ciste, a chest | gealag, a white trout |
coille, a wood | grian, a sun |
Verbs in common use | |
mharbh, killed | dhùin, shut |
chunnaic, saw | shuidh, sat |
Bha còta air an duine. chuir e an còta air a' bhòrd. Fhuair an cìobair a' chaora anns a' choille. Chunnaic an gille an gunna air an làr. Bha a' chaileag anns a' gheata ach bha an greasaiche anns a' bhùth. Chuala an cìobair guth anns a' ghleann. Bha an gaisgeach anns a' chogadh leis a' chlaidheamh. Fhuair a' chaileag cuileag anns a' ghloinne. Có tha anns a' gheata? Tha an cìobair anns a' gheata leis a' ghunna. C' àite am beil a' chraobh? Tha a' chraobh anns a' choille. Có rinn am fuaim? Rinn a' chearc am fuaim. Chuir an saor a' ghlas air an dorus agus dhùin a' mhaighdean an geata. C' àite am beil a' chaileag? Tha i aig a' chuirm. Có bha anns a' ghleann? Bha na gillean anns a' ghleann agus mharbh iad am fiadh leis a' ghunna. Tha teas anns a' ghréin agus tha solus anns a' ghealaich. bha na gillean air a' mhuir anns a' gheòla. Thàinig iad dhachaidh anns an fheasgar. Fhuair a' chaileag bainne anns a' chuman agus càise anns a' chiste, agus chuir i air a' bhòrd iad. Fhuair an cìobair fearann. Rinn e mulan air a' chnocan. Chunnaic mi peuran air a' chraoibh. Bhuail e a' chearc leis a' ghad. Tha lìon-bhradain agus lìon-sgadain anns a' gheòla.
QUESTIONS | ANSWERS | |
C' àite am beil a' chaora? | Aig an dorus. | |
Có tha anns a' gheata? | An cìobair. | |
An e sin an gunna? | Chan e, ach am bàta. | |
Dé tha anns a' chuman? | Tha bainne anns a' chuman. | |
Am beil sgadan anns an lìon? | Chan eil |