12. General summary of the Article forms

We have now illustrated all the forms of the 'Article' in the nominative and Dative cases-both masculine and feminine-in the Singular. We have also seen that the Nominative and Dative plural is 'na'. A summary table of all these forms and of the Genitive forms is given below; it might be useful for reference. In the Summary understand the sign (+) to mean ' followed by'; e.g. an (+ vowel), means an, followed by a vowel; e.g. an eala.

Singular

Plural

English
MasculineFeminineBoth Genders
Nominative and Accusative
an
am (+ f, b, m, p)
an t- (+ vowel)
an
a'
an t-
(Like Genitive Masculine)
nathe
Genitive
an
a' (+ bh, ch, mh, gh, ph)
an t- (+ s followed by l, n, r or by a vowel)
na
na h- (+ vowel)
nan
nam (+ b, f, m, p)
of the
Dative
an
a'
an t-
)
} (Like Gen.)
)
'n, 'n t-(after a vowel ending preposition)
an
a'
an t-
'n, 'n t-
(Same as Dat. Masc.)
Same as Nom. Plural.to the

Note

  1. The Similarity between the forms of the"Article" in the Gen. Sing. Masc.,
    and the Nom. Sing. Fem.; also the forms of the two datives
  2. That the Gen. Sing. Fem. always takes the form na (or na h-).
  3. That the Gen. Plur. is always nan, or nam.

General Reading on the Article

Tha dearcan air na craobhan. Chunnaic an tuathanach damh anns an achadh. Chunnaic sinn iolair air creig agus sgarbh air sgòrr. Bha an long air a' mhuir. Chaidh an sealgair *do'n ghleann agus marbh e sionnach leis a' ghunna. Tha teas anns an teine. Ghlac an t-iasgar breac anns an abhainn.

Bhuain na tuathanaich an t-arbhar. Gheàrr a' phiseag am balach leis na spuirean. Thuit a' chuileag anns an t-soitheach. Chuir a' chaileag ùbhlan agus uibhean air a' bhord. Thug na gillean uaireadair do 'n mhaighstir, agus thug na caileagan fàinne do 'n ghille. Tha adhaircean air an damh, agus tha sgiath air an isean. Tha smeòrach air a' chraoibh agus tha a' chraobh aig an allt. Rinn an tuathanach slochd leis an spaid. Chuir an òigh putan anns a' pheitean. Fhuair an greasaiche a' bhròg *fo 'n chiste. Shuidh an t-iasgar anns a' gheòla ach sheas an saighdear aig an dorus leis a' chlaidheamh. Bhuail am balach an dorus leis an t-slachdan. Chairich a' chaileag a' bhriogais leis an t-snàthaid. Sguab bean an taighe an staidhir. Bha mi air a' bheinn an dé agus chunnaic mi eilid anns a' ghleann. *Dh' éirich a' ghealach anns an fheasgar, agus dh' éirich a' ghrian anns a' mhaduinn.

Tha fàinne air a' mheòir. Chunnaic sinn am bàta le solus na gealaich. Bha mi aig taigh nan tuathanach an dè. Ghearr an duine sgiathan na h-iolaire.
Chuala sinn fuaim nam pìob anns a' mhaduinn. Chunnaic an sealgair an eilid air mullach na beinne.

1996-01-15 CPD